Hoe wordt je Sociaal Medisch Adviseur (Arts); een interview met dr. Raoul van Nistelrooij en wat kan een SMA voor je betekenen?
SMA werken als arts in het veld sociaal medisch advies.
Hoe word je Sociaal Medisch Adviseur?
Er is een specialisme voor. De specialistische opleiding om een SMA te worden: Je bent dan arts in de maatschappij en gezondheid , een onderdeel sociale geneeskunde:
Opleiding ingedeeld 2 onderdelen :
- 1 arts indicatie en advies vanuit de KNMG erkent, deze mensen werken vooral in de WMO.
- 2 arts maatschappij en gezondheid.
Dit gaat veranderen naar (bedrijfsartsen en verzekeringsartsen):
1 blok sociale geneeskunde met in het laatste jaar specifiek bedrijfsarts , maatschappij en gezondheid of verzekering arts
Een sociaal medisch advies arts moet anders kijken naar de patiënt dan de bedrijfsarts en verzekeringsarts.
Voorbeeld: Bij participatie wetgeving/arbeidsbelastbaarheid bekijkt de verzekeringsarts dat vanuit de UWV, de bedrijfsarts vanuit de bedrijfsgeneeskunde en de sociaal medisch adviseur voor de gemeente in het kader van de participatie wetgeving. De bedrijfsarts kijkt naar hoe krijgen we iemand zo snel mogelijk op zijn plek of naar iets anders, de verzekeringsarts UWV kijkt naar wat maximaal nog mogelijk is, niet wat reëel is en als sociaal medisch adviseur adviseer je de gemeente. Hoe iemand wel kan participeren die een uitkering krijgt, maar wel in het kader van redelijkheid en billijkheid. Als iemand maximaal 4 dagen kan gaan werken zegt de verzekering arts dit, de bedrijfsarts: nu snel pushen want we moeten naar die 4 dagen, maar wij zeggen: ho, je kunt misschien ooit wel 4 dagen werken maar laten we beginnen met 2 halve dagen om langzaam naar die 4 dagen te komen. En rustig uitbouwen, wanneer het niet goed gaat liever niet terug, maar even op dat niveau blijven en dan uitbouwen. Is dat niet haalbaar gaan we kijken naar vrijwilligerswerk, is dat niet haalbaar dan naar dagbesteding. We kijken anders, de beoordeling lijkt hetzelfde, de uitkomst is totaal anders. Het zit allemaal in dezelfde hoek, maar je hebt met een andere wetgeving te maken.
Raoul vind het jammer dat wel veel artsen in het werkveld zijn maar geen curatieve ervaring (praktijk ervaring) hebben, artsen die basis arts zijn, maar nooit gewerkt hebben in ziekenhuizen, huisartspraktijken etc. Voor verzekeringsarts en bedrijfsarts is het volgens hem niet direct nodig, maar voor sociaal medisch advies is het zeker wel noodzakelijk. Je moet kunnen zien, dat er een behandeling mogelijk is, zo ja geef dan advies om een behandeling op te starten, is de diagnose wel correct?
“EDS is een onder gediagnosticeerde diagnose, in mijn optiek, waarbij als je een goede anamnese doet zonder lichamelijk onderzoek, omdat dat meer klachten geeft, ik goede uitleg geef over het ziektebeeld, waar ze de officiële diagnose kunnen krijgen, maar van mij ook te horen krijgen dat er niets aan te doen is.” Ik ben daar wel heel eerlijk in. Maar dat je wel een betere kwaliteit van leven krijgt, als je weet hoe je hier mee om moet gaan. Acceptatie van je lichaam dat je in de steek laat is niet mogelijk, omdat het een ziekte is die zo veranderlijk is, en je niet weet van dag tot dag wat het doet. Je moet er mee om gaan, leef bij de dag en kijk wat mogelijk is. Plannen is belangrijk, als je iets leuks hebt, neem een rustige periode van een aantal dagen ervoor, en geniet van je activiteit.
Een advies van Raoul : vecht er niet tegen, dat kost teveel energie en des te zwaarder het leven wordt.
Een multidisciplinair revalidatie traject is een goed begin, niet om er beter van te worden, maar om handvatten te krijgen om beter om te gaan met de situatie. En in het begin lijkt het wel onzinnig, maar uiteindelijk, laat deze revalidatie zien, hoe je in je leven met EDS staat en wat het team voor je kan betekenen.
Wat hem opvalt is dat veel bindweefsel ziekten, wat een heel breed scala is, alle genetische ziekten gaan gepaard met bindweefsel ziekten, bepalend zijn. Op het ogenblik is Fibromyalgie (oorzaak nog onbekend) veel in opspraak. Gezien het feit dat deze ziekte dezelfde klachten heeft als hypermobiliteit EDS, wordt EDS onder-gediagnosticeerd en Fibromyalgie over-gediagnosticeerd. Het is dus een verkeerde diagnose, waardoor je een verkeerde behandeling en revalidatie krijgt. Het maakt dus wel degelijk uit wat de diagnose is. Wanneer je een revalidatie voor Fibromyalgie zou krijgen en je hebt hEDS, wordt de patiënt alleen maar slechter. De onbekendheid van EDS in de westerse medische wereld, met name bij de reumatologen is groot en de artsen denken er niet aan, weten ook niet wat ze er mee aan moeten en mee kunnen. Het komt zo weinig voor, dat artsen het ziektebeeld niet onthouden, totdat het je pad kruist.
Bij de medische opleiding wordt EDS nog steeds gezien als alleen hypermobiliteit en uitrekbare huid. Marfan wordt wel besproken en als gevaarlijk gezien. Maar er komt zoveel meer bij kijken. Het Hypermobiliteits Syndroom bestaat al ongeveer 120 jaar, vandaag aan de dag zijn er al 14 soorten EDS.
Vaak zijn de patiënt al te slecht en lopen ze bij het UWV. Daar wordt weinig voor patiënten met EDS gedaan ook door onbekendheid en het niet begrijpen hoe iemand met EDS in het leven staat, terwijl men bij de sociaal medisch adviseurs het veel vaker ziet. Zij bekijken hoe het behoud van zelfstandigheid kan worden bevorderd, het behoud van kwaliteit van leven en participatie in de maatschappij kan worden gehandhaafd. De adviseurs werken met mensen met beperkingen, 1 tot 2 keer per week, al dan niet onder-gediagnosticeerd komen zij iemand met EDS tegen. Ook doen zij second opinion voor andere steden.
Hoe ben je hier terecht gekomen als SMA?
Eerst basis arts geworden.
Daarna de opleiding voor psychiater. Ben gestopt na 3 maanden met de opleiding tot psychiater i.v.m. depressieve patiënten, werd daar niet gelukkig van.
Gezondheid centrum Defensie : Landmacht , Luchtmacht, vliegerarts, lucht en ruimtevaart geneeskundige (opleiding in Amerika), uitzendingen . In 2004 gestopt met dit werk na uitzending in Irak.
Huisartsen opleiding ( Utrecht), niet ingeschreven na opleiding, dit was het ook niet.
Les gaan geven in militaire traumatologie.
2011 Sociaal Medisch Adviseur, eerst bij een bedrijf, daarna ZZP, nu heeft hij een eigen B.V. en wel JPH-Consult.
JPH-Consult is niet zo’n groot bedrijf, maar het doel is om mensen te helpen, om verder te komen binnen het kader van de wetgeving. Als arts kan hij zeggen waar het probleem ligt op medisch gebied, wat opgelost moet worden en zijn indicatie adviseur geeft invulling aan het probleem en lost het op. Iedere cliënt krijgt een onafhankelijk persoonlijk advies voor een langdurige tijd.
Een advocaat Kevin Wevers ( te Aalten), gericht op cliënten met problemen met de WMO, schakelt hem regelmatig in bij rechtszaken.
Welke bindweefsel ziekten ken je?:
- Marfan,
- Fybromyalgie,
- eigenlijk alle genetische aandoeningen zijn bindweefsel ziektes, al dan niet met eigen namen,
- GPA (Wegener)
- Sclerodermie
- SLE
- Syndroom van Sjögren
- ASIA (auto-immuunziekte veroorzaakt door adjuvans = implantaten)
- Stickler
- Pseudoxanthoma elasticum
- Poly arthritis neurosa
- Poly dermatomyositis
- Loeys- Dietz Syndroom
- Sarcoidosis
*Osteogenesis imperfecta is niet een bindweefsel ziekte, maar geeft pijn aan het bindweefsel.
Auto-immuunziekten
Auto-immuunziektes bestaan niet volgens dr. van Nistelrooij en dit gaat hij weerleggen met 5 collega’s. Hij beweert dat het immuunsysteem overspannen is. Bij een “auto-immuunziekte” heeft het lichaam meer immunoglobulines, die ineens een lichaam eigen cellen gaan aanvallen. Dit is niet normaal.
Het is medisch bewezen dat sommige virussen zich verstoppen (zoals herpes zoster=koortslip) in een zenuwcel. Lyme doet dat ook, maar dan in de hersenen. Maar er zijn meer micro-organismen die zich in een cel kunnen ophouden. Als dat gedetecteerd kan worden door het immuunsysteem, geeft het immuunsysteem aan dat er wat mis is met die cel, dus die moeten we gaan afbreken, dus maakt het lichaam immunoglobuline aan en valt dat soort cellen aan. Met name immunoglobuline G (IgG) doet dit. Wanneer de IgG op is maakt het lichaam IgE aan (is 2 IgG) IgE gaat naar de granulocyten toe en maakt histamine aan. IgE ontdekt een eiwit in het voedsel wat er “niet hoort”,
Mensen met “auto-immuunziekten” krijgen daardoor heel vaak voedselallergieën. Wanneer er rust genomen wordt, komt het immuunsysteem tot rust, waardoor IgE’s verdwijnen en je weer voedsel kunt eten wat je wil.
Bij veel stress maak je adrenaline aan, gaat het suiker gehalte omhoog in het bloed, wordt het lichaam klaar gemaakt voor de aanval. Dus het immuunsysteem wordt ook getriggerd, dus je histamine gaat ook omhoog.
EDS maakt dat je lichaam continu in paraatheid is, door alle ontstekingen, irritaties van zenuwen en bindweefsel. Het lichaam gaat een uitputtingsslag aan die het op een gegeven moment verliest.
Huisartsen weten weinig of niets van EDS, maar zouden meer interesse kunnen tonen en meer onderricht vragen, behalve het aannemen van klachten.
De grootste fout die gemaakt wordt t.a.v. medicatie die gegeven kan worden, is Prednison. Deze onderdrukt alle ontsteking reacties van het immuunsysteem, waardoor de klachten verergerd terug komen.
Het gen waardoor hEDS ontstaat is nog niet gevonden, dus houd dr. van Nistelrooij het op een “bakfout”. Volgens de westerse geneeskunde kun je een genetisch defect niet repareren. Bij complementaire geneeskunde¹) kan dit wel, door middel van speciale druppels en tabletjes als je weet waar de “gen-fout” zit. Dit zou een oplossing kunnen zijn, ware het niet dat het gen niet bekend is.
Hoe bereid je je voor op een cliënt?
Je krijgt een aanvraag met gegevens en meestal met diagnose. Die diagnose komt niet in de rapportage van hem. Mocht hij een diagnose hebben die hij niet kent, verdiept hij zich hierin.
De artsen komen per 3 weken samen om te overleggen over casuïstieken en ziektebeelden, zodat iedereen zijn kennis vergroot. Het is goed om leergierig te zijn als arts, ieder heeft zijn speerpunt in zijn team.
“Je hoeft niet elk ziektebeeld te kennen, maar je moet wel weten waar je je kennis moet halen”.
Citaat:
“Mensen met die ziekte zien er allemaal hetzelfde uit!”
Zien die mensen er zo uit omdat ze die ziekte hebben of worden ze zo, omdat ze die ziekte hebben?”
Een ziektebeeld die men tot begin jaren 90 niet (her)kende: Men sloot deze mensen op met een ernstig ziektebeeld in een psychiatrisch ziekenhuis op een gesloten afdeling onder de diagnose Hysterie, maar na jaren bleek dat deze mensen MS hadden.
Je mag geen enkel ziektebeeld los laten staan van de psyche.
Al de ziektebeelden zijn volledig uitgewerkt en op de Cloud gezet, zodat alle medewerkers erbij kunnen.
Hoe doen jullie nascholing en blijf je op de hoogte?
Nascholing doen ze zelf, door de casuïstiek en ziektebeelden te bespreken en kijken bij het aanbod van de NSPOH, de WMO wijzer, en hij organiseert ze ook zelf. Zijn netwerk is immens groot.
Reinout Meijer (revalidatie arts van Klimmendaal, revalidatiecentrum te Arnhem en ziekenhuis EDE) helpt hem door te vertellen hoe zij als revalidatieteam naar cliënten kijken.
Maar ook door voordrachten van ervaringen van cliënten/patiënten zelf. Samen met het bedrijf Argonaut delen zij hun scholing voor elkaar.
Het blijkt dat veel artsen nog steeds niet weten hoeveel mensen EDS hebben, er weinig tot niets van af weten, maar ook niet willen doorverwijzen naar andere artsen die wel veel van EDS weten of behandelingen hebben die kunnen helpen. Dit geldt zowel voor verzekerings artsen, WMO artsen en het nodige aan sociaal advies deskundigen.
Wat kan er gedaan worden aan onbekendheid van EDS in jouw functie?
In ieder geval de onbekendheid zoveel mogelijk laten verdwijnen.
Waar erger je je het meest aan?
Het onbegrip van de gemeente.
Welke woorden komen er bij je op, bij EDS?
Pijn, progressief, fors beperkt op alle deelgebieden van de WMO en de participatie weg. Alles waar een mens mee te maken heeft, leven, werk, sociaal, etc.
Hoe lang is een indicatie geldig van SMA en binnen welk termijn moet de WMO hier gevolg aan geven?
Dat is een moeilijke vraag, aangezien in 2015 de regering heeft besloten dat WMO wet minder geld moet uitgeven. Er is een wet gekomen die alleen met hoofdpunten werkt, waardoor elke gemeente zijn eigen wetgeving moest maken (het wiel wederom opnieuw uitvinden). Dus elke gemeente heeft zijn eigen regels.
Normaal gesproken hangt het dus af van de SMA wat hij/zij voorschrijft. Je kunt dus herbeoordelingen krijgen van tussen de 6 maanden tot 2 jaar. Maar als er sprake is van een progressief ziektebeeld, wordt er een langdurige adequate oplossing bedacht, zodat je er op langere termijn ook profijt van hebt.
Dit alles is afhankelijk van de SMA en zijn kennis, de gemeente, en het beleid van de gemeente en hoeveel ze willen afwijken. Sommige gemeenten werken het advies alleen maar tegen.
Hoe bindend is het advies?
Het advies is niet bindend, de gemeente heeft het laatste woord. Mocht het zo zijn dat het advies niet wordt op gevolgd, kan er altijd bewaar worden aangetekend.
Of een second opinion vragen bij een SMA-bureau, dit wordt meestal door rechtsbijstand vergoed, of je schakelt bijvoorbeeld Kevin Wervers in.
Mogen de SMA het advies van een ergo- en revalidatie arts van de tafel vegen?
Ja, dat komt omdat de behandelaars een belang hebben bij hun patiënt en niet denken in het kader van de wetgeving, maar wel goed beargumenteerd. Hier kun je ook bezwaar bij aantekenen. Bezwaar commissies zijn heel gevoelig voor de informatie van de behandelende sector.
Wie bepaalt dat je wel of niet een invalide parkeer kaart krijgt? Want 100 meter lopen is een van de regels?
Het gaat om 100 meter aaneengesloten lopen. Iedereen kan een marathon lopen, kost alleen wat tijd. Bij EDS kan je af en toe wel 200 meter lopen, dan zou je hem niet krijgen. Maar de wet op de gehandicapte parkeervoorziening zegt er moet zijn: ziekte of gebrek voor minimaal 6 maanden (is het oplosbaar in die 6 maanden) en niet meer dan 100 meter aaneengesloten lopen. Maar die wet heeft ook nog een hardheid clausule in het Viat-protocol. Er staat onder andere in dat je als beoordelend arts toch die kaart kan toewijzen, ondanks dat de patiënt 200 meter kan lopen, in het kader van zelf behoud van zelfstandigheid. De kaart moet dan wel voor de bestuurder/-ster zijn. De wet heeft bepaald dat een onafhankelijke arts dit bepaalt.
(Raouls advies is om een automaat als auto te nemen, omdat je daar langer mee wegkomt. Benen willen op den duur niet goed meer. Deze kunnen omgeschakeld worden naar handbediening. Het CBM moet het wel goedkeuren. Omzetten naar handbediening kost ongeveer 3000 euro.)
Een medisch adviseur van een zorgverzekering : wat voor een opleiding heeft hij gehad?
Een basis arts, want anders noemt hij zich verzekeringsarts. Hij zit in de verzekerings geneeskunde, is al dan niet in opleiding tot verzekeringsarts.
Manja bedankt Raoul van Nistelrooij voor zijn tijd en uitleg.
¹)Complementaire geneeskunde
Dit zijn aanvullende behandelingen op de reguliere geneeskunde. Complementaire geneeswijzen vervangen dus niet de reguliere geneeskunde. Soms is de scheidslijn erg dun tussen wat regulier is en wat complementair. De reguliere westerse geneeskunde bestudeert de symptomen van een ziekte. Hierop wordt de behandelwijze gebaseerd.
Complementaire of alternatieve behandelingen zien de mens als geheel. Ook andere factoren dan de symptomen bepalen de behandeling. Denk hierbij aan opvoeding, leefwijze, stressvolle gebeurtenissen en minder tastbare zaken als energievelden en aura’s. De complementaire geneeskunde probeert veelal de energiebalans van cliënten te herstellen waardoor het zelf helend vermogen van de cliënt een kans krijgt.